Mục lục
BOT và trạm thu phí đường bộ là những thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong các văn bản cũng như trong đời sống hiện tại ở nước ta.
Nhưng đối với những người ít đi xa hoặc mới lấy bằng lái thì khái niệm trạm thu phí bot là gì còn khá xa lạ.
Trong bài viết này, hãy cùng Ô Tô Hoàng Long tìm hiểu về định nghĩa, vai trò, cách hoạt động của những trạm bot này nhé.
Trạm Thu Phí Bot Là Gì?
Trạm thu phí Bot là trạm chốt được xây dựng tại các tuyến đường giao thông thuộc dự án hạ tầng giao thông BOT có chúc năng thu phí phương tiện giao thông trên tuyến đường đó.
Trạm thu phí BOT tiếng anh là toll plaza, toll booths, toll houses, toll stations…
Trong đó, BOT (Build Operate Transfer) là hợp đồng xây dựng- kinh doanh- chuyển giao trong kinh tế theo hình thức đối tác công tư được ký kết giữa nhà nước và nhà đầu tư để xây dựng công trình.
Nhà đầu tư được cấp phép và chịu trách nhiệm thi công công trình, sau khi hoàn thành, nhà đầu tư được quyền kinh doanh công trình trong một thời hạn nhất định theo hợp đồng.
Khi hết thời hạn kinh doanh, nhà đầu tư chuyển giao công trình đó cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý.
Như vậy, khi chúng ta điều khiển phương tiện giao thông đi qua các trạm bot này thì phải trả tiền phí để nhà đầu tư dự án thu hồi vốn và lợi nhuận, cũng như bảo trì, nâng cấp dự án BOT.
Thực tế, các con đường thu phí đã tồn tại từ 2.700 năm trước, từ thời du khách phải trả phí qua con đường Susa ở Babylon vào thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên.
Các Hình Thức Thu Phí Tại Trạm Bot
Hiện nay, đa số các trạm thu phí BOT tại Việt Nam đã và đang triển khai hai hình thức thu phí là thu phí thủ công một dừng (MTC) và thu phí tự động không dừng (ETC).
Thu phí thủ công một dừng (MTC)
Thu phí thủ công một dừng là hình thức thu phí truyền thống, chủ phương tiện cần dừng xe lại ở ô kiểm soát để trả tiền phí cho nhân viên bên trong trạm.
Đặc điểm của hình thức này là xe phải dừng lại, người lái xe sử dụng tiền mặt để mua vé trực tiếp từ nhân viên soát vé sau đó lấy hóa đơn rồi tiếp tục di chuyển qua trạm.
Thu phí điện tử không dừng (ETC)
Hình thức thu phí điện tử không dừng dựa hoạt động dựa trên công nghệ hiện đại, chủ phương tiện không cần dừng lại và không tiếp xúc với nhân viên soát vé.
Người lái sẽ cho xe chạy với tốc độ quy định qua làn thu phí tự động, thiết bị tại trạm sẽ đọc mã số trên thẻ định danh được dán ở kính hoặc đèn xe và chụp lại biển số của xe.
Quá trình tính toán phí dịch vụ sử dụng đường bộ được thực hiện tự động bởi hệ thống thu phí và trừ tiền trong tài khoản chủ xe, người lái không cần dừng xe lại.
Ưu điểm dễ dàng nhận thấy nhất đối với loại hình thu phí này là giảm tối đa thời gian dừng xe nếu thu phí theo kiểu truyền thống, giúp xe di chuyển nhanh chóng qua trạm, giảm tình trạng kẹt xe.
Theo thống kê, chi phí của các nhà điều hành trạm thu phí bao gồm thời gian dừng và trả phí lên đến khoảng một phần ba doanh thu trong một số trường hợp. Hệ thống trả phí tự động giúp giảm thiểu cả hai điều này.
Ngoài ra, với tình trạng dịch bệnh covid-19 dễ lây lan thì hình thức thu phí không tiếp xúc này giúp giảm nguy cơ lây nhiểm bệnh.
Khi đi qua trạm thu phí chủ phương tiện có thể sử dụng một trong hai hình thức thu phí là thủ công một dừng hoặc thu phí điện tử không dừng.
Nhưng điều cần lưu ý đó chính là nếu xe chưa dán thẻ thu phí tự động hoặc đã dán thẻ nhưng trong tài khoản không đủ trả phí mà vẫn cho xe vàn làn ETC có thể bị phạt từ 1 đến 2 triệu đồng, tước bằng lái 1- 3 tháng.
Xem thêm: Các Lỗi Bị Phạt Khi Qua Trạm Thu Phí
Mức Giá Thu Phí Bot Trung Bình Hiện Nay
Mức thu phí tại các trạm BOT được quy định tại Nghị định số 18/2012/NĐ-CP ngày 13/3/2012 của Chính phủ về Quỹ bảo trì đường bộ.
Theo quy định, các phương tiện cơ giới tham gia giao thông như xe ô tô, xe rơ moóc, xe máy kéo, xe sơ mi rơ moóc được kéo đều phải trả phí đi qua trạm BOT.
Mỗi loại phương tiện sẽ có mức phí khác nhau và tùy trạm bot cũng có mức thu khác nhau. Đơn vị tính: đồng/vé/lượt
| Số thứ tự | Phương tiện chịu phí | Khung mức phí |
| 1 | Xe dưới 12 ghế ngồi, xe tải có tải trọng dưới 2 tấn; các loại xe buýt vận tải khách công cộng. | 15.000 – 52.000 |
| 2 | Xe từ 12 ghế ngồi đến 30 ghế ngồi; xe tải có tải trọng từ 2 tấn đến dưới 4 tấn | 20.000 – 70.000 |
| 3 | Xe từ 31 ghế ngồi trở lên; xe tải có tải trọng từ 4 tấn đến dưới 10 tấn | 25.000 – 87.000 |
| 4 | Xe tải có tải trọng từ 10 tấn đến dưới 18 tấn; xe chở hàng bằng Container 20 feet | 40.000 – 140.000 |
| 5 | Xe tải có tải trọng từ 18 tấn trở lên; xe chở hàng bằng Container 40 feet | 80.000 – 200.000 |
Để tiết kiệm chi phí hơn, các chủ xe thường xuyên đi trên các tuyến đường có trạm BOT có thể mua vé tháng.
Những Trường Hợp Miễn Trừ Phí Bot
Các trường hợp được miễn trừ phí khi đi qua trạm BOT, nếu nằm trong các trường hợp sau thì xe sẽ được miễn phí khi đi qua trạm BOT:
- Xe cứu hỏa, xe cứu thương.
- Xe hộ đê, xe làm nhiệm vụ khẩn cấp về chống bão lũ.
- Xe máy nông nghiệp, lâm nghiệp.
- Xe chuyên phục vụ quốc phòng, an ninh: xe bọc thép, xe kéo pháo, xe tăng, xe chở lực lượng vũ trang hành quân…
- Phương tiện cơ giới đường bộ mang biển số màu đỏ, gắn các thiết bị chuyên dụng cho quốc phòng.
- Xe chuyên dùng phục vụ an ninh của công an.
- Đoàn xe có xe hộ tống, dẫn đường.
- Đoàn xe đưa tang.
- Xe làm nhiệm vụ: Vận chuyển hàng hóa, thuốc men, vật tư, máy móc, thiết bị đến những nơi có dịch bệnh hoặc thảm họa theo quy định của pháp luật về tình trạng khẩn cấp khi có dịch bệnh nguy hiểm, thảm họa lớn.
- Xe hai bánh gắn máy, xe ba bánh gắn máy, xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh.
Danh Sách Các Trạm Thu Phí BOT Hiện Nay
Theo thông tin mới nhất từ Vụ Đối tác công-tư (PPP), hiện nay cả nước Việt Nam có tổng cộng 88 trạm thu phí, trong đó có 67 trạm đang hoạt động và 21 trạm chưa triển khai thu phí.
Xuyên suốt trên quốc lộ 1A, một tuyến đường huyết mạch nối liền hai đầu Nam-Bắc của đất nước có đến 40 trạm, trung bình cứ đi khoảng 62km sẽ có một trạm thu phí.
Hiện nay, việc thu phí và quản lý phí tại các trạm do VDTC, VETC, VEC và chủ BOT nhỏ lẻ khác chịu trách nhiệm.
Xem chi tiết tại bài viết => Danh Sách Các Trạm Thu Phí BOT Trên Cả Nước Mới Nhất
Ô Tô Hoàng Long– Đại lý chuyên phân phối tất cả các dòng xe tải, xe đầu kéo và sơ mi rơ mooc với mức giá tốt nhất trên thị trường, hỗ trợ mua trả góp 85% giá trị xe.
